Η ανάλυση των εκθέσεων ανά χώρα υπογραμμίζει τόσο τα δυνατά σημεία όσο και τις αδυναμίες στην Ιταλία, την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Κύπρο και την Πολωνία όσον αφορά τον βαθμό συμμετοχής και την παράδοση στην κεραμική τέχνη. Συνοπτικά, κάθε χώρα έχει τα δυνατά της σημεία και τις αδυναμίες της στον τομέα της κεραμικής. Η Ιταλία ξεχωρίζει με την πολυεπίπεδη συμμετοχή και την ισχυρή προστασία της πολιτιστικής της κληρονομιάς, ενώ η Ελλάδα αντιμετωπίζει προκλήσεις αναφορικά με την επαγγελματική αναγνώριση. Η Ιρλανδία προσφέρει διάφορες εκπαιδευτικές επιλογές, ενώ η Κύπρος έχει πλούσια ιστορική παράδοση αλλά περιορισμένες επιλογές στην τυπική εκπαίδευση. Στην Πολωνία η κεραμική έχει υψηλή δημοτικότητα σε συγκεκριμένες δημογραφικές ομάδες, ωστόσο δεν παρέχονται τυπικά επαγγελματικά προσόντα ούτε επαγγελματική κατάρτιση. Πρέπει να σημειωθεί ότι απαιτείται έρευνα και συλλογή δεδομένων μεγαλύτερου εύρους για τον σχηματισμό μιας πιο ολοκληρωμένης εικόνας και για την καλύτερη κατανόηση του τομέα της κεραμικής σε κάθε χώρα. Πίνακας 1. Δυνατά σημεία και αδυναμίες ανά χώρα ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ: ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΙΤΑΛΙΑ Έντονο ενδιαφέρον και ένα ευρύ φάσμα συμμετεχόντων στον κλάδο της κεραμικής, ιδιαίτερα στην ηλικιακή ομάδα 26-45 ετών. Μεγάλη εκτίμηση για τις πολιτιστικές παραδόσεις και τη διατήρηση των παραδοσιακών κεραμικών προϊόντων. Καλά ανεπτυγμένο κεραμικό σύστημα με πολυάριθμες εκπαιδευτικές επιλογές και τεχνικο-πρακτική εκπαίδευση. Ευκαιρίες για επαγγελματική ανάπτυξη και θέσεις εργασίας στην εκπαίδευση, συνεργασία με ΜΚΟ και προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας. Προκλήσεις για τους νεοεισερχόμενους κεραμιστές στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένου του υψηλού κόστους και της ανάγκης για οικογενειακές διασυνδέσεις. Σχετικά χαμηλό ποσοστό απασχόλησης για κεραμιστές που ολοκληρώνουν ένα πλήρες εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Προκλήσεις του τομέα, π.χ. το υψηλό κόστος εξοπλισμού και ο πληθωρισμός, τα οποία επηρεάζουν την κερδοφορία και τις ευκαιρίες απασχόλησης. ΕΛΛΑΔΑ Αυξανόμενο ενδιαφέρον για την κεραμική τέχνη, ιδιαίτερα από ενήλικες. Ενεργή δραστηριοποίηση στον τομέα της κεραμικής στη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας και της επαρχίας με τη διοργάνωση εργαστηρίων, μαθημάτων και φεστιβάλ. Πλούσια παράδοση και πολιτιστική σημασία της κεραμικής στην Ελλάδα. Διάφοροι επαγγελματικοί φορείς και σύλλογοι υποστηρίζουν τους κεραμιστές και τους αγγειοπλάστες. Περιορισμένα επαγγελματικά δικαιώματα και ανεπαρκής νομοθετική κάλυψη των κεραμιστών στην Ελλάδα. Έλλειψη τυπικών επαγγελματικών προσόντων και περιορισμένη πρόσβαση στη σύγχρονη τεχνολογία και σε πρακτικές τεχνογνωσίας. Ανταγωνισμός από εισαγόμενα είδη μαζικής παραγωγής στην τουριστική αγορά κεραμικών ειδών. ΙΡΛΑΝΔΙΑ Διάφορες εκπαιδευτικές επιλογές για άτομα που ενδιαφέρονται για την κεραμική, όπως σχολές καλών τεχνών, πανεπιστήμια, κοινοτικά κολέγια και πρακτική άσκηση. Πλούσια κεραμική κουλτούρα και κληρονομιά στην Ιρλανδία, με παραδόσεις που κληροδοτούνται στις μελλοντικές γενιές. Ευκαιρίες για επαγγελματική ανάπτυξη στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ). Διαθεσιμότητα τυπικών επαγγελματικών προσόντων, π.χ. αναγνώριση από εθνικές εκθέσεις, καθώς και συναφείς τίτλοι σπουδών σε επίπεδο ΕΕΚ και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έλλειψη συγκεκριμένων πληροφοριών για τον βαθμό της συμμετοχής στην κεραμική στην Ιρλανδία. Ανάγκη για ακριβέστερα δεδομένα αναφορικά με το ποσοστό απασχόλησης των κεραμιστών που ολοκληρώνουν ένα πλήρες εκπαιδευτικό πρόγραμμα. ΚΥΠΡΟΣ Μικρός βαθμός ενασχόλησης με δραστηριότητες κεραμικής, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Πλούσια ιστορική παράδοση και σημασία της κεραμικής σε πολιτιστικό επίπεδο στην Κύπρο. Διάφορες πρωτοβουλίες, εργαστήρια και σύλλογοι υποστηρίζουν και προωθούν την κεραμική. Περιορισμένες επιλογές για σπουδές στην κεραμική σε επίπεδο τυπικής εκπαίδευσης και σε προγράμματα ΕΕΚ. Έλλειψη τυπικών επαγγελματικών προσόντων ειδικά για την κεραμική. Περιορισμένες ευκαιρίες επαγγελματικής ανάπτυξης στον τομέα της ΕΕΚ. Δεν μπορεί να μετρηθεί το ποσοστό απασχόλησης των κεραμιστών που ολοκληρώνουν ένα πλήρες εκπαιδευτικό πρόγραμμα. ΠΟΛΩΝΙΑ Δημοφιλή μαθήματα κεραμικής σε γυναίκες 35-50 ετών και παιδιά σχολικής ηλικίας. Πλούσια παράδοση εργοστασίων κεραμικών ειδών και αυξανόμενο ενδιαφέρον για κεραμικά προϊόντα. Υποστηρικτικοί σύλλογοι που προωθούν και αναπτύσσουν κεραμικά προϊόντα. Έλλειψη συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης για τεχνίτες κεραμικής. Έλλειψη τυπικών επαγγελματικών προσόντων και κριτηρίων για την αξιολόγηση των επαγγελματικών δεξιοτήτων. Προκλήσεις για την επαγγελματική ανάπτυξη και εκτίμηση των ποσοστών απασχόλησης στην κεραμική βιομηχανία. Πολιτικές της ΕΕ που προωθούν την Εκπαίδευση για την Κεραμική Τέχνη στην Ευρώπη Η κεραμική τέχνη έχει πλούσια ιστορία στην Ευρώπη και συνεχίζει να είναι ένας δυναμικός και πολύμορφος καλλιτεχνικός κλάδος. Αναγνωρίζοντας την πολιτιστική και οικονομική αξία της κεραμικής, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει εφαρμόσει στρατηγικές πολιτικές για την προώθηση και την υποστήριξη της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης κεραμιστών καλλιτεχνών σε ολόκληρη την ήπειρο. Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται οι βασικές πολιτικές της ΕΕ που στοχεύουν στην ενίσχυση της εκπαίδευσης για την κεραμική τέχνη στην Ευρώπη και ενισχύουν με τον τρόπο αυτό τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την επαγγελματική ανάπτυξη. Η ΕΕ έχει αναγνωρίσει τη σημασία της προώθησης και της υποστήριξης της εκπαίδευσης στην κεραμική τέχνη στην Ευρώπη μέσα από στρατηγικές πολιτικές και προγράμματα χρηματοδότησης. Το Πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» (Creative Europe), το Πρόγραμμα Erasmus+, το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων (ΕΠΕΠ) (European Qualifications Framework, EQF) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) (European Social Fund, ESF) είναι βασικές πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης κεραμιστών καλλιτεχνών, για την προώθηση των διαπολιτισμικών ανταλλαγών και την ενίσχυση της επαγγελματοποίησης του κλάδου. Με την επένδυση στην εκπαίδευση στην κεραμική τέχνη, η ΕΕ στοχεύει να διατηρήσει την πολιτιστική κληρονομιά, να τονώσει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία και να συμβάλει στην ανάπτυξη του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα στην Ευρώπη. Πρόγραμμα Erasmus+: Το πρόγραμμα Erasmus+ είναι μια εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΕ στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού. Προωθεί τη διεθνή συνεργασία και την κινητικότητα, διευκολύνοντας τις ανταλλαγές μαθητών, εκπαιδευτικών και επαγγελματιών σε όλη την Ευρώπη. Μέσω του Erasmus+ εκπαιδευόμενοι και επαγγελματίες κεραμικής τέχνης μπορούν να επωφεληθούν από ευκαιρίες σπουδών, πρακτική άσκηση και προγράμματα κατάρτισης σε ιδρύματα ή οργανισμούς-εταίρους στο εξωτερικό. Μέσα από αυτές τις ανταλλαγές παρέχεται η δυνατότητα για επαφές και αλληλεπιδράσεις με καλλιτεχνικές παραδόσεις, τεχνικές και μεθοδολογίες, εμπλουτίζοντας την εκπαιδευτική εμπειρία των κεραμιστών καλλιτεχνών. Πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» (Creative Europe): Το Πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» είναι μια πρωτοβουλία της ΕΕ που στοχεύει στην υποστήριξη των τομέων του πολιτισμού και της δημιουργίας. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, το υποπρόγραμμα «Πολιτισμός» (Culture) παρέχει ευκαιρίες χρηματοδότησης έργων που προωθούν την καλλιτεχνική αριστεία, την καινοτομία και τη διασυνοριακή συνεργασία σε διάφορους καλλιτεχνικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της κεραμικής. Οι καλλιτέχνες και οι οργανισμοί κεραμικής μπορούν να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδότηση έργων με στόχο την υποστήριξη προγραμμάτων εκπαίδευσης, εκθέσεων, φιλοξενίας καλλιτεχνών και πολιτιστικών ανταλλαγών, προωθώντας έτσι την εκπαίδευση και την ανάπτυξη της κεραμικής τέχνης στην Ευρώπη. Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων